Bewusteloosheid
Epilepsie
Flauwte

BEWUSTELOOSHEID

Wat is het?

Stoornissen in het bewustzijn berusten altijd op een gestoorde hersenwerking, welke verschillende oorzaken kan hebben. Ieder slachtoffer dat bij aanspreken een samenhangend antwoord geeft, is bij bewustzijn. Alle anderen hebben een stoornis van het bewustzijn. De diepte van het bewustzijnsverlies kan varieren :

• verminderd bewustzijn : het kind is verward, suf of agressief

• bewusteloos : het kind reageert niet meer op aanspreken en licht schudden, maar nog wel op pijn (maakt geluiden en/of bewegingen)

Hoe krijg je het?

De voornaamste oorzaken van bewusteloosheid zijn :

• zuurstofgebrek,

• schedelhersenletsel,

• ziekten,

• electrische stroom,

• vergiftigingen,

• hyperventilatie,

• flauwvallen,

• epilepsie.

Wat kun je eraan doen?

Het grootste gevaar, dat bewusteloze kinderen lopen is het stoppen van de ademhaling. Met name als het kind op de rug ligt, kan de tong naar achteren zakken en de luchtpijp afsluiten. Daarom bestaat de eerste hulp altijd voor de zorg van een vrije ademweg.

• spreek het kind aan, bij geen reactie : schud voorzichtig aan een schouder

• als het kind op de buik ligt, voorzichtig op de rug draaien (anders kun je de ademhaling niet voelen en zonodig beademen)

• vervolgens draai je het hoofd opzij, maak je de mond open en voel of kijk je of deze leeg is

• nu controleer je de ademhaling door met je oor boven de mond en neus te luisteren. je voelt met je wang naar een luchtstroom en je kijkt naar de buik borst of deze omhoog komt. Je mag ook luisteren en met een hand zachtjes voelen op de overgang borst buik. (als het kind niet ademt, ga je nu beademen

• maak knellende kleren los

• als je ernstige letsels vermoedt, moet worden volstaan met het vrijmaken van de ademweg (knellende kleding los, hoofd opzij en mond leeg); als de ademhaling moeilijk gaat of als je het kind toch alleen moet laten, draai je het kind op de zij

• in alle andere gevallen, draai je het kind op de zij, waarbij het hoofd achterover wordt gestrekt met de mond en neus naar de grond gericht, zodat eventueel braaksel kan weglopen. Dit is de stabiele zijligging.

• als het kind al op de zij ligt, laat je het zo liggen en volsta je met het vrijmaken van de ademweg en het controleren van de ademhaling

• mocht de ademhaling ondanks alle maatregelen onvoldoende blijven, draai het kind dan op de rug en ga beademen

• zorg voor deskundige hulp omhoog

EPILEPSIE

Wat is het?

Epilepsie of vallende ziekte kan zich op elke leeftijd openbaren. Door prikkeling van de hersenen kan het kind regelmatig "toevallen" (stuipen) krijgen. Hierbij kunnen de volgende verschijnselen optreden :

• het kind draait de ogen weg

• spant alle spieren aan en schokt met armen en/of benen

• ziet blauw of bleek

• krijgt vaak (bloederig) schuim om de mond,

• laat urine en ontlasting lopen.

• de aanval duurt meestal een paar minuten; na de aanval is het kind suf, heeft vaak hoofdpijn en kan gaan braken.

Een epilepsie aanval kan ook bijna ongemerkt verlopen :

• het kind staart of draait alleen even de ogen weg,

• onderbreekt het spel een paar seconden en gaat vervolgens weer verder met spelen.

Hoe krijg je het?

Vaak is er geen oorzaak aan te wijzen, maar speelt erfelijkheid een rol. Soms is er sprake van een hersenbeschadiging (b.v. door ernstig zuurstofgebrek tijdens de geboorte). Als het kind een toeval heeft, hoeft het niet altijd epilepsie te hebben. Een toeval kan ook optreden door een val op het hoofd, koorts , ernstig zuurstof of suikergebrek, een tumor, een hersenvliesontsteking of een vergiftiging.

Wat kun je eraan doen?

• Voor de aanval :

  • maak een behandelplan, waarin besproken wordt wat er bij een aanval gedaan moet worden, welke medicijnen gegeven moeten worden en hoe

  • zorgen dat de oppas en de leiding van Scouting hiervan op de hoogte zijn

• Tijdens de aanval :

  • zorg, dat het kind zich geen pijn kan doen, bijv. door speelgoed weg te zetten, het kind op een matras te leggen of iets zachts onder het hoofd (niet te dik)

  • kijk op de klok hoe lang de aanval duurt

  • laat een dokter bellen als de aanval langer dan 10 minuten duurt of als de aanval door meerdere aanvallen wordt gevolgd

  • voorkom paniek

NIET DOEN : proberen iets tussen de tanden te stoppen of in de mond, om bijten op de tong te voorkomen (hiermee richt je alleen maar schade aan, bovendien heeft het kind vaak al op de tong gebeten).

• Na de aanval :

  • leg het kind op de zij (het kan gaan spugen)

  • kijk of er niets in de mond zit

  • maak knellende kleren los

  • controleer ademhaling en

  • neem de temperatuur op als het kind heet aanvoelt (spons het dan met lauw water af)

  • geef medicijnen als de ouders deze hebben meegegeven.

  • stel de ouders op de hoogte

Opmerkingen

Een kind met epilepsie moet regelmatig en stipt medicijnen innemen. Soms geven ze bijwerkingen, zoals sufheid, traagheid of juist ongedurigheid. Bij kinderen met epilepsie kan een aanval uitgelokt worden door gebrek aan slaap of TV kijken (lichtflitsen).

Aanvullende informatie

Epilepsievereniging Nederland
de Molen 35
3994 DA Houten
Tel. 030-6344069

Epilepsie Informatiecentrum
Postbus 270
3990 GB Utrecht
Tel. 030-6344069 of 06-8212411 (30 cent per minuut).omhoog

FLAUWTE

Wat is het?

Flauwte is een kortdurend bewustzijnsverlies door een plotseling verminderde bloeddoorstroming naar de hersenen. Het kind :

• wordt stiller en bleek

• zweet, geeuwt en slikt

• wordt misselijk, duizelig en valt

• na enige tijd onstaat een bewustzijnsvermindering, soms gevolgd door bewustzijnsverlies

• soms: trekkingen die op epilepsie lijken.

Hoe krijg je het?

Door pijn, angst, schrik, honger, moeheid, benauwde omgeving.

Wat kun je eraan doen?

• als je ziet dat het kind gaat flauwvallen, laat het dan gaan liggen op zijn zij

• als het kind al flauwgevallen is, leg het dan alsnog op zijn zij

• kijk of het kind iets in de mond heeft en verwijder dat

• maak knellende kleding los en zorg voor frisse lucht

• praat tegen het kind of knijp stevig in de oorlel om te zien of het kind al reageert

• als het kind bijkomt, laat het dan nog 10 minuten liggen, anders valt het weer flauw

• bescherm het kind tegen afkoeling

• let erop dat het kind zich daarna weer normaal herstelt

• waarschuw een arts als het kind na een paar minuten niet bijkomt of weer wegzakt, want er kan iets ernstigs aan de hand zijn, b.v. een shock omhoog